Nhạc sĩ Anh Bằng
Tên khai sinh: Trần An Bường
Sinh: 5/ 5/ 1926
Nga Điền, Nga Sơn, Thanh Hóa, Trung Kỳ, Liên bang Đông Dương
Mất: 12 tháng 11, 2015 (89 tuổi)
Ca khúc tiêu biểu: Chuyện tình Lan và Điệp, Nỗi lòng người đi, Chuyện hoa sim, Căn nhà ngoại ô, Hai mùa mưa, Anh còn nợ em, Khúc thụy du, Tình là sợi tơ
Bài ca chỉ có mấy câu thơ lặp đi lặp lại rất khéo, dễ nhớ, dễ thuộc, dễ hát, dễ phổ biến rộng rãi. Giai điệu ngọt ngào và đặc biệt bốn chữ “Anh Còn Nợ Em” thật tình tứ, quyến luyến.
Hai kẻ yêu nhau, chia tay, rồi có khi nào nhớ tới nhau, viết thư, nhắn tin, hay tái ngộ tình cờ chỉ cần một câu hát “Anh Còn Nợ Em” là đủ. Để chứng tỏ anh vẫn còn yêu em và như một lời xin lỗi khéo léo. Nói theo dân gian, hai tiếng “duyên nợ” chỉ tình yêu đôi lứa và trở thành vợ chồng. Nếu gặp nhau mà xa nhau thì “có duyên mà không có nợ”. Và nếu nói “Anh còn nợ em” thì đâu đó, hình như vẫn còn yêu em.
Nhạc sĩ Anh Bằng kể rằng ông đọc tập thơ nhỏ của Phạm Thành Tài, có mấy bài thơ ngắn, rồi thích thú phổ thành bản Anh Còn Nợ Em. Lời ca như sau:
“Anh còn nợ em, công viên ghế đá, công viên ghế đá, lá đổ chiều êm. Anh còn nợ em, dòng xưa bến cũ, dòng xưa bến cũ, con sông êm đềm. Anh còn nợ em, chim về núi nhạn, trời mờ mưa đêm, trời mờ mưa đêm”.
Trong mỗi đoạn nhạc, có 4 câu thơ mà có câu lặp lại hai lần, toàn bài câu “anh còn nợ em” lặp lại 8 lần; đó là nét riêng của ca khúc và lặp lại mà nghe không chán.
Khi bài hát phổ biến, nhạc sĩ Anh Bằng nhờ người tìm tác giả bài thơ và khi tìm được thì thi sĩ Phạm Thành Tài đã qua đời hơn mười năm. Ông chép tay bài nhạc Anh Còn Nợ Em và tặng cho người vợ của thi sĩ làm kỷ niệm.
Thi sĩ Phạm Thành Tài sinh năm 1932 và mất năm 1997. Quê quán ở quận Ninh Hòa tỉnh Khánh Hòa. Ông từng bị tù Cộng Sản sau năm 1975, đi qua Mỹ qua diện HO và học lấy bằng Đông Y Bác Sĩ ( OMD- Oriental Medical Doctor).
Ông đã viết văn làm thơ từ năm 1955. Những tác phẩm đã xuất bản gồm Tình Em Còn Đó (Thơ), Hương Gây Mùi Nhớ (Thơ ), Hoa Đào Năm Ngoái ( Tập Truyện).
Xin ghi ra mấy dòng thơ của Phạm Thành Tài để hiểu thêm:
Cầu Bóng đón em, cánh tay em đó. Sóng eo thon vòng nối đôi bờ. Kìa nụ hôn anh hay mặt trời chói đỏ. Nụ hôn thật dài trên dòng chảy như mơ. (Phát Cảnh – Tập thơ Tình Em Còn Đó )
Ngang vườn chợt vắng áo em phơi
Nhớ xao xác lá ngóng mây trời
Mong như dây thép trơ ngoài nắng
Chim sẻ giăng chờ chẳng muốn bay
Áo trắng tình em còn đó
Mai bỏ anh về sao hoa thôi nở
Và áo nữa thôi bay nắng thôi đỏ
Lửa tàn thôi cháy bước xôn xao
(Áo trắng)
Phạm Thành Tài có viết một Hồi Ký, xin trích một đoạn:
Hồi còn ở quê nhà, sau tám năm cải tạo học tập về, tôi có mở một phòng mạch chữa bệnh cho bà con để kiếm sống qua ngày. Nhờ trời cũng đắp đổi bữa có bữa không. Nhưng tôi quyết không bỏ nghề, không chỉ vì sợ mất cần câu cơm, mà còn vì tôi không thể bỏ ngang thân chủ mình. Bà con lành được bệnh tôi cũng có niềm an ủi, hơn nữa cái thế giới quen biết của mình ngày càng rộng khắp với bao nhiêu tâm sự vui buồn. Trong số đó có một người con gái tên Thư, cô gái này hình như là sinh viên cũ của Sàigòn, rất thích đọc sách. Lạ một điều là cô chỉ thích loại tiểu thuyết lịch sử. Có một lần nghe cô kể, không hiểu sao tôi buột miệng hỏi:
À mà lâu nay cứ nghe chuyện ngoại quốc. Còn truyện trong nước Thư có đọc nhiều không ?
Truyện nào em cũng đọc. Hễ thấy là em mua ngay. Hết tiền vì đọc, má em la hoài… Em đọc cả sách “chui” nữa.
Cả sách “chui” nữa, sách “chui” thì Thu thích cuốn nào?
“Một Ngày của Ivan” và “Quần Đảo Ngục Tù” của Solzenitsyne, nhất là cuốn “Tầng Đầu Địa Ngục” cũng của Solzenitsyne.
Tôi lấy làm ngạc nhiên, nhưng ra mặt tỉnh bơ.
Còn sách chui trong nước?
“Đường Đi Không Đến” của Xuân Vũ !
(Trích trong Hồi Ký Phạm Thành Tài )
Đó là những nét thơ văn của thi sĩ Phạm Thành Tài, tác giả mấy câu thơ được nhạc sĩ Anh Bằng đưa vào ca khúc Anh Còn Nợ Em.
Người ta vẫn thường nói nhạc chắp cánh cho thơ. Những câu thơ đưa vào bài hát được ca sĩ, được quần chúng hát khắp nơi. Bốn chữ Anh Còn Nợ Em, nói ra thì nghe rất bình thường nhưng hát thì trở nên tình tứ chứa chan bao ý nghĩa
Trần Chí Phúc
