Tiêm chủng chống cúm mùa (tiêm cúm) được áp dụng hằng năm cho những người có nguy cơ bị các biến chứng nghiêm trọng từ cúm mùa. Những đối tượng được khuyến cáo tiêm phòng cúm sẽ được đề cập ở dưới. Tiêm phòng cúm giúp quý vị giảm phần lớn khả năng mắc phải cúm mùa.
Cúm là gì?
Cúm là một bệnh truyền nhiễm gây ra bởi virut cúm. Virut cúm có nhiều chủng khác nhau. Cúm lây truyền từ người sang người thông qua đờm rãi khi người bệnh ho hoặc sổ mũi. Quý vị cũng có thể bị cúm khi tiếp xúc với bề mặt nơi virut phân tán. Cúm có thể lây lan nhanh theo những cách như vậy.
Triệu chứng của cúm bao gồm sốt, đau cơ, ho, đau đầu và rất mệt mỏi. Cúm thường kéo dài từ 2 đến 7 ngày. Phần lớn mọi người có thể phục hồi hoàn toàn. Biến chứng như nhiễm trùng hô hấp hay viêm phổi đôi khi xảy ra.
Biến chứng xảy ra thường xuyên hơn ở trẻ em, người già và những người mắc một số bệnh mạn tính (đặc biệt là các bệnh về tim và phổi), phụ nữ có thai và người có hệ thống miễn dịch yếu. Biến chứng đôi khi nghiêm trọng và nhiều người chết hằng năm tại Anh, thường là người già.
Có 3 loại virut cúm: A, B và C. Virut cúm A và B là nguyên nhân chủ yếu gây dịch cúm. Mỗi mùa đông, một chủng khác của virut cúm bùng phát ảnh hưởng đến nhiều người. Đây được gọi là cúm mùa. Trong suốt giai đoạn bùng phát dịch cúm mùa, nếu quý vị nhiễm phải một bệnh như cúm, rất có thể nó được gây ra bởi chủng cúm đang gây dịch hơn bất cứ chủng nào. Phần lớn dịch cúm xảy ra trong 6 đến 8 tuần của mùa đông.
Cúm lợn gây ra bởi một chủng nhất định của virut cúm A gọi là virut cúm A (H1N1v). Nó thường ảnh hưởng đến trẻ em, người trưởng thành hơn là những người già trên 60 tuổi. Phần lớn những người mắc phải loại cúm này điều bị bệnh cúm nhẹ. Quý vị có thể bị nôn ói hoặc ỉa chảy với loại cúm này.
Chú ý: cúm gia cầm (cúm chim) là loại khác và nghiêm trọng hơn.
Tiêm chủng chống cúm mùa
Tiêm chủng chống cúm (tiêm cúm) bảo vệ cơ thể rất tốt khỏi cúm mùa và hiệu lực kéo dài đến 1 năm. Nếu 10 người được tiêm cúm, 7 đến 8 người sẽ được bảo vệ khỏi cúm.
Tiêm chủng thường được tiến hành vào tháng 10 hoặc tháng 11 hằng năm. Vắc-xin cúm được bào chế từ chủng virut cúm được cho là sẽ gây bệnh vào mùa đông sắp tới. Mỗi năm thành phần của vắc-xin cúm có sự thay đổi nhằm ngăn chặn những chủng virut mới. Quý vị cần tiêm cúm hằng năm để được bảo vệ.
Tiêm cúm không ngăn ngừa những lây nhiễm những loại virut khác gây ho, sốt lạnh và bệnh giống cúm. Nó bảo vệ quý vị khỏi loại cúm nhất định trong mùa đông.
Vắc-xin cúm cho người lớn không chứa virut cúm sống. Nghĩa là nó không thể gây cúm hoặc sự lây nhiễm khác. Nếu sau khi tiêm một thời gian ngắn quý vị có sốt hay ho, đây chỉ là sự trùng hợp.
Ai nên tiêm phòng virut cúm mùa?
(Ở nước Anh cúm mùa là do một chủng virut nhất định xuất hiện vào mùa thu). Virut gây cúm biến đổi theo chu kỳ năm. Loại vắc-xin mới được phát triển mỗi năm để chống lại loại được cho là sẽ gây bệnh trong mùa cúm tới. Vắc-xin cúm cần đến 14 ngày để tạo hiệu ứng miễn dịch đầy đủ giúp bảo vệ cơ thể sau khi tiêm.
Lời khuyên về đối tượng nên tiêm chủng. Điều này được xem xét thường xuyên. Mục đích là để bảo vệ những người có khả năng bị biến chứng từ cúm. Lời khuyên hiện tại là quý vị nên tiêm chủng chống cúm mùa hằng năm nếu:
• Từ 65 tuổi trở lên.
• Có bệnh phổi (mạn tính). Ví dụ: Viêm phế quản mãn, khí phế thũng, xơ nang và hen nặng (cần dùng thường xuyên steroid dạng hít hoặc uống), trẻ em có tiền sử nhập viện vì nhiễm trùng hô hấp.
• Có bệnh tim mạn tính. Ví dụ: chứng đau thắt ngực,suy tim hay đã từng có cơn đau tim.
• Có bệnh thận nghiêm trọng. Ví dụ: hội chứng thận hư, suy thận, ghép thận.
• Có bệnh gan nghiêm trọng như xơ gan
• Có bệnh đái tháo đường.
• Có hệ thống miễn dịch yếu. Ví dụ: Người đang dùng hóa trị liệu hay liệu pháp steroid ( kéo dài hơn 1 tháng), người nhiễm HIV/AIDS hoặc đã bị cắt lách.
• Có những bệnh nghiêm trọng về hệ thần kinh như đa xơ cứng hoặc có tiền sử đột quỵ.
• Sống trong viện dưỡng lão hoặc những nơi chăm sóc nội trú.
Ngoài nhóm có nguy cơ chính trên:
• Quý vị nên tiêm chủng nếu quý vị là người điều dưỡng chính cho một người già hoặc người khuyết tật có khả mắc cúm nếu quý vị bị cúm.
• Nhân viên liên quan trực tiếp đến chăm sóc bệnh nhân ( bao gồm điều dưỡng và chăm sóc tại nhà) có thể được yêu cầu tiêm chủng bởi nhà tuyển dụng của họ.
• Phụ nữ mang thai. Ngay cả khi quý vị khỏe, phụ nữ mang thai được khuyến cáo nên tiêm cúm.
Nếu là người trưởng thành khỏe mạnh, dưới 65 tuổi và không thuộc các đối tượng trên, thì không cần phải tiêm cúm mùa. Lý do là vì nhóm này ít có khả năng bị các biến chứng từ cúm.
Vì sao phụ nữ mang thai cần tiêm chủng chống cúm?
Phụ nữ mang thai có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng ngày một tăng. Họ có khả năng phải nhập viện cao hơn phụ nữ không mang thai. Chưa có một vấn đề nào được phát hiện khi tiêm ngừa cúm mùa cho phụ nữ mang thai.
Có tác dụng phụ nào từ tiêm chủng chống cúm mùa hay không?
Tiêm phòng cúm mùa thường không gây ra hậu quả gì. Quý vị có thể có đau nhức một chút tại vị trí tiêm. Đôi khi nó có thể gây sốt nhẹ và đau cơ nhẹ kéo dài trong ngày hoặc hơn. Các biểu hiện này sẽ sớm giảm nhẹ và không dẫn đến cúm hay vấn đề nào khác.
Phản ứng cơ thể nghiêm trọng đã được ghi nhận nhưng hiếm. Ví dụ, phản ứng dị ứng nặng, viêm dây thần kinh, và viêm não hiếm khi xảy ra.
Loại vắc-xin dùng cho trẻ em khác với của người lớn. Loại vắc-xin này được gọi là Fluenz® và được dùng qua đường xịt mũi. Nó chứa dạng virut cúm sống nhưng bị giảm độc lực, không gây cúm ở trẻ khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu trẻ em khỏe mạnh sống với người có hệ thống miễn dịch yếu (ví dụ người nhiễm HIV hoặc ghép tủy), những trẻ này nên được tiêm loại vắc-xin khác (vắc-xin từ virut bất hoạt). Loại vắc-xin từ virut sống giảm độc lực được cho là có hiệu quả tốt hơn trong phòng cúm ở trẻ em.
Ai không nên tiêm chủng chống cúm mùa?
Phần lớn mọi người có thể tiêm phòng cúm. Tuy nhiên, những đối tượng sau đây không nên tiêm:
• Những người có dị ứng nghiêm trọng với trứng. Tuy nhiên, quý vị có thể tiêm chủng chống chủng cúm lợn (H1N1v).
• Những người có tiền sử bị dị ứng với tiêm chủng cúm.
• Trẻ em có hệ thống miễn dịch yếu như trẻ em bị HIV hay bệnh bạch cầu.
• Trẻ em sống với hoặc tiếp xúc với những người có hệ thống miễn dịch yếu.
Có thể tiêm chủng chống cúm cùng thời điểm với các loại chủng ngừa khác, thường được dùng cùng lúc với chủng ngừa viêm phổi. Nó cũng an toàn cho phụ nữ có thai hay đang cho con bú
• Theo Y Học Cộng Đồng
