Cốm của những ngày thân thương
Như một món quà được thiên nhiên ban tặng, cốm là sự kết tinh của hương vị đất trời và sương sớm. Những hạt cốm xanh non, bên ngoài được buộc bằng đôi cọng rơm khô mang trong mình hương sữa non thanh mát và làm vương vấn bước chân người lãng khách với hương vị nhẹ nhàng, đặc trưng và thanh tao.
Trải qua hàng trăm năm gìn giữ và phát huy, người dân không những biết làm ra hạt cốm ngon, mà còn biết làm cho món ăn thêm dẻo, thêm xanh, thêm thơm hơn. Tại xứ Hà thành, cốm đã vang danh với danh hiệu cốm làng Vòng ngày càng lan rộng ra khắp nơi, trở thành cái tên gắn liền với tuổi thơ biết bao người con thủ đô. Thưởng thức từng hạt cốm trong thong thả, đượm thêm ít trà ngon, lim dim đôi mắt để rồi chìm đắm chút ngọt nhẹ, thơm mát, thanh tao. Cốm là hiện thân của sự thanh tao như những bước chân lãng tử trên con đường nhuộm màu xanh thắm.
Cốm là thức quà quan trọng trong văn hóa người Hà Nội, là sự thân thương quen thuộc như những câu hát của Trịnh Công Sơn. Người Hà Nội chỉ mua cốm để làm quà biếu hay sử dụng trong mâm lễ bày cúng. Ví như lễ Trung Thu, ta sẽ thấy một gói cốm xanh mướt đặt ngay ngắn bên cạnh chiếc bánh dẻo, bánh nướng cùng quả bưởi căng mọng. Mâm cỗ tuy giản dị mà chứa cả bầu trời thu trong đó cả rồi.
Cốm của mùa thu Hà Nội
Cuối hè đầu thu, khi hương hoa sữa đi khắp ngõ ngách báo hiệu Thu về cũng là lúc người ta rục rịch làm cốm. Làng cốm Vòng lại rộn rã hơn bao ngày thường, người ta xát vỏ, đãi trấu, có khi đến đêm khuya vẫn còn nghe tiếng giã cốm thình thịch. Cốt sao cho sáng sớm, có gánh cốm thơm, dẻo hơi ấm, trao tận tay những con người đang mòn mỏi đợi thu về trong sắc cốm xanh mát.
Nhiều người thích ăn cốm đầu vụ, vì hương sữa lúa rõ rệt lắm, cốm non hơn hẳn. Nhiều người, trái lại, thích cốm cuối vụ, vì lúc này hạt cốm mẩy hơn, mình dày và bùi hơn vì lúa đã chín được đôi phần. Mùi cốm thì con gái thơm xao xuyến, một phần nhờ hương lúa, một phần nhờ lá dứa ướp màu, phần còn lại nhờ lá sen già bọc xung quanh, ướp cả hương đồng gió nội vào từng hạt cho thật thấm.
Mùa thu Hà Nội là những chiều rợp nắng vàng ươm quyện vào mùi hương hoa sữa thơm nồng nàn, sấu rụng trên trên các con phố cổ kính… Ẩn trong từng giọt nắng trong veo ấy, cơn gió heo may nhè nhẹ đưa hương cốm dịu thơm thoảng khắp đất trời. Hương cốm mang sắc vị mùa thu thủ đô, để bất cứ ai khi đi xa cũng nhớ về một thứ quà nặng trĩu kỉ niệm mang tên: “Cốm Hà Nội”.
Hà Nội đẹp nhất là trong tiết trời thu. Những tia nắng vàng dịu bay nhẹ nhàng trong cơn gió heo may, thoang thoảng khắp không gian là hương lúa nếp thơm lừng. Từng mẻ cốm xanh mượt, nõn nà như gửi gắm cả trời thu.
Món ngon từ hạt cốm Hà Nội
Mang trong mình hương vị riêng của Hà Nội nên để thưởng thức cốm cũng phải thật tinh tế. Cốm được gói thành hai lớp lá. Lớp trong là lá ráy xanh và mát giữ cho cốm khỏi khô và không phai nhạt màu xanh ngọc thạch quý giá, lớp ngoài là lá sen có hương thơm thoang thoảng, thanh cao.
Để thưởng thức đúng điệu, cốm thường được ăn với chuối tiêu. Quả chuối được bẻ đôi hoặc cắt thành từng đoạn ngắn, chấm miếng chuối vào cốm rồi cho vào miệng nhai thật chậm. Lúc ấy ta mới thấy được cái vị ngọt thơm nồng của chuối hòa quyện vị dẻo bùi của cốm và thoảng chút hương dìu dịu của lá sen.
Từ bao đời qua, những hạt cốm thơm dẻo vẫn được bàn tay những con người bình dị của Hà Nội nâng niu, trân trọng và gửi đến đời như vậy. Vì thế cốm làng Vòng đã trở thành món quà đặc trưng mà người Hà Nội rất hãnh diện và tâm đắc
Quỳnh Như
THU TUYỆT VỜI
NHỮNG XU HƯỚNG THỜI TRANG ĐỘC ĐÁO THU 2019
NHỮNG CUNG ĐÀN NHẠC THU
